Kortizol testi, halk arasında stres hormonu testi olarak da bilinir. Stres hormonu olan kortizol hormonunun ölçülmesinde kullanılan bu test sayesinde hastaların fiziksel hastalıklarının olduğu gibi menital hastalıkların da teşhisi mümkün hale gelmiştir. Tıp biliminin de teknoloji ile aynı oranda gelişme göstermesi birçok hastalığın hızlı ve güvenilir teşhis edilmesini sağlamıştır.
İnsna vücudunda koruyucu ve aynı zamanda baskılayıcı olan kortizol hormonunun dengede olması aynı zamanda insan vücudunun da sağlıklı olması anlamına gelir. Öyle ki; vücuttaki tansiyon ve kan şekeri dengelemesinde de hormonunu etkisi son derece büyüktür.
Stres hormonu seviyesinin belirlenmesinde etkili olan kortizol testi, insan vücudunu baskılayan ve diğer yandan koruyan kortizol hormonunun sürekli olması gerektiği seviyede tutulmasını sağlar. Ayıca tansiyon, kan şekeri gibi değerlerin dengelenmesinin yanı sıra vücudun bağışıklığını korurken iltihap oluşumunu da önleyen bir hormondur.
Hipofiz bezi ve adrenal bezi ile ilgili sağlık sorunları meydana geldiğinde bu sağlık sorunlarının teşhisinde uzman hekimler öncelikle bu testin uygulanmasını uygun görürler. Kortizol düzeyini ölçen bu test, aynı zamanda addison hastalığı ve cushing sendromu tanısında da etkilidir.
Kan, idrar ya da tükürük numuneleri ile yapılabilen kortizol testi alanında uzman ve deneyimli olan hekimlerin kontrolünde yapılır. Hastaya hangi numune ile testin yapılacağı ise yine hastanın durumuna göre uzman hekim tarafından karar verilir.
Test kan numunesi ile yapılacak ise o halde gün içerisinde en doğru saat dilimi tercih edilmelidir. Eğer idrar numunesi kullanılacak ise hastadan 24 saatlik idrar numunesi alınır. Eğer hastadan tükürük numunesi alınacak ise o halde hastanın gün boyunca hiçbir şey yiyip içmemesi test sonuçlarının doğruluğu açısından son derece önemlidir.
Vücuttaki kortizol hormonu, beyindeki hipofiz bezlerine uyarı göndermekle görevli olan hormonlardır. Dolayısıylada değerlerin olması gerektiğinden düşük ya da yüksek olması ciddi sorunlara neden olabilir. Kortizol testi normal değerleri; sabah saatlerinde 0,25-0,60 aralığında iken akşam saatlerinde 0,04 – 0,13 aralığına kadar düşer.
Farklı numuneler ile yapılabilen kortizol testinde hastanın açlık durumu testin yapılacağı numune türüne göre değişkenlik gösterir. Kortizol testi, eğer kan ve idrar numunesi ile yapılacak ise hastanın aç olmasına gerek yoktur. Ancak tükürük numunesi ile kortizol testi yapılacak ise o halde hastanın numune vermeye başlamadan 15 dakika öncesinde yeme içmeyi bırakmış olması gereklidir.
Birçok hastalığın teşhisi için önemli bir test olan kortizol testi, uygulanış saati bakımından da diğer testlerden farklı bir testtir. Gün içerisinde birçok nedene bağlı olarak kortizol hormonu değişeceğinden hormonunu yüksek olacağı sabah saatlerinde 2 kez, öğleden sonra ise 2 kez olmak üzere 4 kez yapılır.
İdrar numunesi ile ise sabah saatlerinde başlayarak 24 saat boyunca hastadan alınmaya devam eder. Tükürük numunesi ise kortizol seviyesinin düşük olduğu gece saatlerinde yapılır. Tükürük numunesi vermeden önce hastanın 15 dakika öncesinde dişlerini fırçalaması ve yeme-içmeyi bırakması gereklidir.
Kan numunesi ile yapılan kortizol testi, numunenin sabah saatlerinde hastanın aç karna alınması ile yapılan bir testtir. Bu kan testi sayesinde hastada var olan ancak belirti göstermeyen birçok hastalığın teşhisi yapılabileceği gibi aynı zamanda gelecek dönemde çıkabilecek hastalıkların da teşhisi mümkündür.
Hastanın kol damarından alınan kan numunesi ile yapılan test sonucunda sendrom, böbrek üstü bezi tümörleri ve addison hastalığı gibi hastalıkların varlığı hakkında da uzman hekim bilgi sahibi olabilir.
Vücuttaki aşırı düzeyde kortizol oluşumu aynı zamanda Cushing sendromu hastalığının oluşumuna ortam hazırlar. Bu hastalığın teşhisinin konulabilmesi için öncelikle uzman hekim hastayı detaylı olarak fiziki muayeneye alır. Eğer fiziki muayene yetersiz kalır ise bu gibi durumlarda uzman hekim tükürük ve baskılama gibi testler isteyebilir.
Baskılama testi; hastadan gecenin geç saatlerinde alınan kan numunesi ile yapılan bir test türüdür. Ayrıca kan örneği alınmadan önce hastaya bir hap verilir ve sonrasında numune örneği alınarak bu numune laboratuvar ortamında incelenir.
Kortizol tükürük testi, hastaya gece yarısı yapılan bir testtir. Kortizol seviyesinin belirlenmesinde önemli rol oynayan testlerden birisidir. Tükürük testi yapılacak olan hastanın 15 dakika öncesinden dişlerini fırçalayarak tüm beslenme işlemini bırakması gerekir. Gece 23.00 itibari ile de hastadan numune alınmaya başlanır.
Numune, kulak çubuğu yardımı ile hastadan alınır ve el değmemiş steril bir kabın içine konulan bu çubuk en hızlı şekilde incelenmek üzere laboratuvara gönderilir.
Kortizol testlerinde referans aralıkları son derece önemlidir. İnsan vücudundaki kortizol hormonu sabah saatlerinde artış gösterirken gece saatlerinde kortizol hormonu seviyesi düşer. Dolayısıyla da test yapılacağı zaman bu zamanlamalar mutlaka göz önünde bulundurulmalıdır.
Hastanın sağlık sigortası ve testin yapılacağı sağlık merkezi ya da hastanenin fiyat politikası gibi etkenler doğrultusunda test fiyatları da değişkenlik arz eder.
Bu test, uzman doktorun hastanın şikâyetleri doğrultusunda isteyebileceği bir test olduğu gibi aynı zamanda kortizol testi kişilerin isteğine bağlı olarak da özel yapılabilir. Kortizol testi fiyatları 2022 hakkında bilgi almak için bizlere hemen ulaşabilirsiniz.
Whatsapp
Hemen Ara